Modern beyin cerrahisinin kurucusu olarak tanınan, “Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı” unvanlı Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 99 yaşında hayata veda etti. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Yaşargil’in vefat haberini “büyük bir üzüntüyle” duyurdu.
Bilime Adanmış Bir Ömür
Modern mikronöroşirürjinin kurucusu, uluslararası alanda “Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı” seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 11 Haziran 2025 tarihinde 99 yaşında yaşamını yitirdi. Türk tıbbının gururu olan Yaşargil’in vefatını Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu duyurdu.
Bakan Memişoğlu’ndan Taziye Mesajı
Acı haberi sosyal medya üzerinden paylaşan Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, “Alanında yürüttüğü eşsiz çalışmalarla 'Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı' seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim. Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı. Onun hatırasını yaşatmak için elimizden geleni yapacağız. Mekânı cennet, makamı ali olsun” ifadelerini kullandı.
Tıp Tarihine Geçen Bir İsim
1925’te dünyaya gelen Gazi Yaşargil, tıp eğitimini İsviçre’de tamamladıktan sonra 20. yüzyılın en önemli cerrahi yeniliklerinden biri olan mikroskopla beyin ameliyatları yöntemini geliştirdi. 1999 yılında Amerikan Beyin Cerrahları Birliği tarafından "Yüzyılın Cerrahı" unvanına layık görüldü. Sayısız beyin cerrahına ilham veren Yaşargil, tıp literatürüne yüzlerce yayın ve bilimsel eser kazandırdı.
Türkiye ve Dünya Onu Saygıyla Anıyor
Tıp camiası, öğrencileri ve bilim dünyası Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in ardından derin bir yas içinde. Yaşargil’in bilimsel mirası ve insanlığa katkısı, gelecek nesillere ışık tutmaya devam edecek.
Gazi Yaşargil Kimdir?
Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925'te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde doğdu. Türkiye’de tıp eğitiminin ardından, İsviçre’nin Basel şehrinde yüksek lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi aldı. Ardından Bern Üniversitesi’nde psikiyatri bölümünde çalıştı ve burada beyin cerrahisi alanına yöneldi. Beyin anatomisi ve cerrahisi üzerine çalışmalar yapan Yaşargil, 1953 yılında Basel Üniversitesi Nöroşirürji bölümünde çalışmaya başladı. 1965 yılında Zürih Üniversitesi'nde yardımcı profesör olarak görevine devam etti. 1965 ve 1967 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Vermont Üniversitesi'nde mikrovasküler cerrahi alanında önemli çalışmalar yaptı. 1973 yılında profesörlük unvanını kazanarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başkanı oldu.
Keşifleri
Gazi Yaşargil, cerrahinin çeşitli alanlarında önemli keşiflere imza atmıştır. Mikroskop kullanarak yapılan beyin cerrahisi operasyonlarına yeni bir boyut kazandıran Yaşargil, 1967'de cerrahi mikroskopla ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştirdi. Bu alanda kullanılan ekipmanları yetersiz bulan Yaşargil, yenilikçi cihazlar tasarlamaya başladı. İntrakraniyal anevrizma ameliyatlarında damarları klemplemek için geliştirdiği klipsler, hâlâ modern cerrahi uygulamalarda kullanılmaktadır. Ayrıca, beyin cerrahisinde operasyon alanına ulaşmak için beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek amacıyla Leyla retraktörünü tasarlamıştır. Bu alet, günümüzde beyin cerrahilerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Yaşargil'in geliştirdiği bir diğer önemli cihaz ise "Kayan Mikroskop"tur. Bu hareketli mikroskop sistemi, beyin cerrahisinde daha geniş bir görüş alanı sağlayarak cerrahların işini kolaylaştırmıştır.
Etkisi ve Mirası
Gazi Yaşargil’in tıp ve cerrahiye olan katkıları, onu beyin cerrahisinin önde gelen isimlerinden biri yapmıştır. 1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından "Yüzyılın Beyin Cerrahı" unvanına layık görülen Yaşargil, Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından onur madalyasıyla ödüllendirilmiştir. Dünyada cerrahi mikroskobun yaygınlaşmasında büyük rol oynayan Yaşargil, beyin cerrahisi alanındaki yenilikçi çalışmaları ile tıp camiasına kalıcı bir miras bırakmıştır. Ayrıca, "Master of Brains, Gazi Yaşargil" adlı belgesel, onun hayatını ve bilimsel başarılarını konu alarak 2021’de ABD’de gösterime girmiştir. Harvey Cushing ile 20. yüzyılın en önemli nöroşirürjisyenlerinden sayılmaktadır. 2000 yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin Atatürk ve İbn Sina gibi 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilmiştir.
Yaşargil’in beyin cerrahisi alanındaki katkıları sadece tıp dünyasında değil, aynı zamanda cerrahilerin standartlarını yükselten cihazlarıyla da büyük bir etki yaratmıştır. Amerika’da “Yüzyılın Adamı” olarak seçilen Gazi Yaşargil, aynı zamanda dünya çapında saygın bir bilim insanı olarak tanınmaktadır. Onun geliştirdiği teknikler ve cihazlar, günümüzdeki modern beyin cerrahisinin temel taşlarını oluşturmuştur.
Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 11 Haziran 2025 tarihinde 99 yaşında hayata gözlerini yumdu.
