Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde dün gerçekleştirilen Barış Zirvesi, Orta Doğu’da kalıcı barış sürecine yönelik yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Zirvede Türkiye, ABD, Mısır ve Katar tarafından imzalanan “Kalıcı Barış ve Refah İçin Trump Deklarasyonu” Beyaz Saray tarafından kamuoyuna açıklandı.
Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi ve bölgeye kalıcı istikrar kazandırılması hedefiyle hazırlanan deklarasyon, uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.
Barış ve Refah İçin Ortak Taahhüt
Deklarasyon metninde, tarafların “Trump Barış Anlaşması”na olan bağlılıkları vurgulanarak, anlaşmanın “Filistinliler ve İsrailliler dahil olmak üzere, bölgedeki tüm halklar için barış, güvenlik ve istikrar” getirmesinin amaçlandığı ifade edildi.
Metinde şu ifadelere yer verildi:
“Başkan Trump’ın Gazze’deki savaşı sonlandırmaya ve Orta Doğu’ya kalıcı barış getirmeye yönelik samimi çabalarını destekliyor ve bu çabaların arkasında duruyoruz.”
Taraflar, kalıcı barışın, tüm insanların onurunun korunduğu, güvenliklerinin garanti altına alındığı ve refah içinde yaşadığı bir sistem üzerine kurulması gerektiğini belirtti.
Aşırılığa Karşı Ortak Mücadele Vurgusu
Deklarasyonda, barış sürecinin en büyük tehditlerinden biri olarak aşırılıkçılık ve radikalleşme gösterildi. “Şiddet ve ırkçılığın normalleştiği hiçbir toplum gelişemez” ifadeleriyle başlayan bölümde, taraflar aşırılığın kök nedenlerini ortadan kaldırma, eğitim ve fırsat eşitliğini teşvik etme taahhüdünde bulundu. Ayrıca, bölgenin Hristiyanlık, İslamiyet ve Yahudilik için taşıdığı tarihi önem hatırlatılarak, kültürel mirasın korunmasının barış sürecinin temel unsurlarından biri olacağı belirtildi.
Diplomasiye ve Diyaloğa Vurgu
Deklarasyonda dikkat çeken bir diğer başlık ise gelecekteki anlaşmazlıkların diplomatik yollarla çözülmesi çağrısı oldu. Taraflar, güç kullanımı ya da uzun süreli çatışmalar yerine “diplomatik temaslar ve müzakereler yoluyla çözüm” ilkesine bağlı kalacaklarını vurguladı. Metinde, “Orta Doğu, başarısız müzakereler ve parçalı anlaşmalar döngüsünü artık kaldıramaz. Gelecek nesiller, geçmişin hatalarından daha iyisini hak ediyor” ifadeleri yer aldı.
Bölgesel Refah ve Ekonomik İş Birliği Hedefi
Deklarasyon, yalnızca askeri veya siyasi bir anlaşma olmanın ötesinde, ekonomik kalkınma ve bölgesel refahı da hedefliyor. Taraflar, ırk, din veya etnik köken ayrımı olmaksızın herkesin barış, güvenlik ve ekonomik refah içinde yaşayabileceği bir Orta Doğu vizyonu ortaya koydu. “Hoşgörü, insan onuru ve fırsat eşitliği güvence altına alınmalı” denilen metinde, bölge halklarının ekonomik iş birliği yoluyla kalkınmasının, kalıcı barışın en önemli temeli olacağı ifade edildi.
Türkiye Dört Garantör Ülkeden Biri
Mısır’da düzenlenen Barış Zirvesi kapsamında imzalanan deklarasyon, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani tarafından imzalandı.
“Trump Deklarasyonu” ya da diğer adıyla “Niyet Belgesi”, Gazze’de kalıcı ateşkesin korunmasını, barışın sürdürülebilir hale getirilmesini ve bölgesel refahın artırılmasını amaçlıyor. Taraflar, Gazze Şeridi’nde kapsamlı barış sürecinde kaydedilen ilerlemeyi memnuniyetle karşılarken, İsrail ile komşu ülkeler arasındaki dostane ilişkilerin güçlendirilmesi yönünde ortak irade beyan etti.
“Kalıcı Barışın Kurumsal Temelleri Oluşturulacak”
Deklarasyonun sonunda yer alan ifadeler, sürecin uzun vadeli bir vizyonla yürütüleceğini ortaya koyuyor: “Bu mirası sürdürmek ve gelecek nesillerin barış içinde yaşayabileceği kurumsal temelleri oluşturmak için birlikte çalışacağız. Kendimizi kalıcı bir barışın geleceğine adamış bulunuyoruz.”