Akciğer kanseri, tüm dünyada kansere bağlı ölümlerin en sık nedeni olmasına rağmen, teşhis genellikle hastalığın ilerlediği evrelerde konuluyor. Bunun en büyük sebebi, hastalığın erken dönemde belirti vermemesi ve verdiği bazı sinyallerin (geçmeyen öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı) nezle, grip gibi başka hastalıklarla karıştırılması ve önemsenmemesi.
Hastalar, şikayetler kronikleşene kadar doktora başvurmayı erteledikleri için, hastalık çoğu zaman ileri evrede tespit ediliyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Cem Gündoğdu, Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı dolayısıyla erken teşhisin önemini ve hastalığın sinyallerini hatırlattı.
Hayati Uyarı: Kanlı Balgam ve Geçmeyen Öksürük Görünce Hemen Uzmana Başvurun!
Akciğer kanserinde erken tanı, tedavi başarısını doğrudan etkileyen en önemli faktördür. Ancak bu hastalığın erken dönem belirtileri, genellikle hafife alındığı veya gözden kaçırıldığı için hastalar geç kalıyor. Doç. Dr. Gündoğdu, özellikle şu bulguların mutlaka ciddiye alınması gerektiğini belirtiyor:
geçmeyen öksürük, göğüs veya sırt ağrısı, kanlı balgam, nefes darlığı ve ses kısıklığı.
Hastalığın ileri evrelerinde ise baş ağrısı, kemik ağrısı, iştahsızlık, kilo kaybı ve aşırı yorgunluk gibi sistemik belirtiler ortaya çıkabiliyor. Bu tür şikayetleri olan kişilerin vakit kaybetmeden bir Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurması hayati önem taşıyor. Erken tanı konulan vakalarda, tanı için kullanılan akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi, bronkoskopi/biyopsi ve PET taraması sayesinde tedavi şansı çok daha yüksektir.
Risk Çemberi: Sigara Dışında Akciğer Kanserine Yol Açan 8 Gizli Etken
Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigara kullanımıdır ve vakaların yaklaşık %85–90’ı sigara ile ilişkilidir. Ancak hastalığın tek tetikleyicisi sigara değildir. Doç. Dr. Cem Gündoğdu, pasif içicilik riskinin bile %20–30 olduğunu vurgularken, sigarayı bırakmanın 10–20 yıl sonra riski hiç içmeyen seviyesine düşürdüğünü de ekledi.
Sigara dışında, göz ardı edilmemesi gereken diğer çevresel ve genetik risk faktörleri şunlardır:
• Elektronik Sigaralar: "Zararı azaltılmış" etiketiyle pazarlansa da, içerdiği ağır metaller ve kanserojen kimyasallar nedeniyle akciğer sağlığını tehdit eder.
• Ailede akciğer kanseri öyküsü
• Asbest ve radon gazı maruziyeti
• Kömür-petrol ürünleri, hardal gazı gibi kimyasallar
• Akciğerlere yönelik radyasyon tedavisi
• Arsenik içeren içme suyu
• Tüberküloz sonrası kalan skar dokuları
• Yüksek hava kirliliği
Uzmanlar, sigara içmemek ve bu risk faktörlerinden uzak durmanın hastalığın önlenebilir yönünü oluşturduğunu belirtiyor.
