Türkiye’nin iletişim tarihinde 185 yılı geride bırakan Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT), Ankara’daki PTT Pul Müzesi’nde yer alan binlerce nadir pulu, özel güvenlikli kasalarda ve iklimlendirme sistemleriyle koruyor.
Ulus’taki tarihi binada yer alan müze, 23 Ekim 2013’ten bu yana ücretsiz olarak ziyaretçilerini ağırlıyor ve Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreci belgeleyen geniş bir koleksiyona sahip.
1864’ten Günümüze Tüm Pullar Arşivde
Müzenin arşivinde, 1864 yılından bugüne kadar Türkiye’de basılmış tüm pullar yer alıyor. Ayrıca, Dünya Posta Birliği’ne (UPU) üye ülkelerin gönderdiği pullar da müzede sergileniyor. Pulların yanı sıra, Türkiye’nin iletişim tarihinde kullanılan telgraf, telefon ve mektup ekipmanları da ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
“Pullar, Posta Tarihimizin Evrakları”
PTT Pul Müzesi Müdürü Necati Nurcalı, müzede görev yaptığı altı yılın ardından üç yıldır müdürlük görevini sürdürdüğünü belirterek, müzede Osmanlı döneminden bugüne tüm pulların arşivlendiğini söyledi. Nurcalı, koleksiyonda Atatürk’ün matem pulları ve birinci ölüm yıldönümü pullarının da bulunduğunu belirtti. "Atatürk’ün ölümünün birinci yıl dönümü serisi sekiz pulluk bir seri ve bloktan oluşuyor. Burada önemli olan, Atatürk’ün ölüm tarihinin 1880 yazılmış olması. Bu, filatelistlerce değerlendirilen özel bir evrak." dedi. Nurcalı ayrıca, PTT’nin kuruluşunun 100. yılına özel hazırlanan dört pulluk seride eski posta tatarı figürünün yer aldığını belirterek, “Bu pullar, postanın taşınma sürecinin 100 yıl öncesi ve sonrasını anlatıyor.” ifadelerini kullandı.
Pul Arşivleri 7/24 Güvenlik Altında
Nurcalı, müzenin güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin şu bilgileri paylaştı: "Pullar yapışkanlı materyaller olduğu için neme, güneş ışığına ve ultraviyoleye karşı özel ortamlarda korunuyor. Arşiv girişleri kapalı, 7 gün 24 saat kamerayla izleniyor. Ankara’nın iklimi avantajlı, ancak nemli bölgelerde farklı sistemler kullanılmak zorunda. Çünkü pul nemle karşılaştığında kullanılmaz hale gelebilir." PTT’nin 185. kuruluş yıl dönümünü kutladıklarını hatırlatan Nurcalı, müzenin iletişim tarihini yaşatmaya devam edeceğini vurguladı.
Pul Kültürü Yeni Nesillere Aktarılıyor
Müze çalışanı Çiğdem Şimşek Saygı, pulların özel klasörlerde, belirli ısı ve nem oranlarında saklandığını belirtti. 2024 yılında 100 binden fazla ziyaretçinin müzeyi gezdiğini aktaran Saygı, okul gruplarının ve yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiğini söyledi. "Yeni nesillere pulun bir kültür olduğunu anlatıyoruz. Bir ülkenin pullarına baktığınızda o ülkenin tarihini, kültürünü ve ekonomisini görebilirsiniz. Biz de bu kültürü geleceğe aktarmak için çalışıyoruz." dedi.
