Osmaniye’nin Hasanbeyli ilçesinde kadınlara yönelik özel hizmet sunan Türkiye’nin ilk Kadın Bağımlılıkla Mücadele Merkezi kuruldu. Osmaniye Valiliği öncülüğünde hayata geçirilen merkezde, psikososyal destekten meslek atölyelerine kadar bütüncül bir tedavi süreci uygulanıyor.
6 atölyenin aktif olduğu merkezde şu anda 11 kadın tedavi görmekte, 4 kadın ise merkez içi istihdam yoluyla sosyal adaptasyon sürecine devam ediyor. Merkez, aynı zamanda çevre illerden gelen başvurularla da bölgesel bir çözüm odağına dönüşmüş durumda.
Merkezin ilk danışanlarından Z.D., yaşadıklarıyla burada verilen hizmetin anlamını en yalın şekilde ortaya koyuyor. “Uyuşturucu sadece bedenimi değil, kimliğimi de almıştı. Hasanbeyli’de ilk kez bir yer, yalnızca tedavi sunmakla kalmadı; yüreğime de dokundu,” diyen Z.D., yeniden hayata tutunmasını sağlayan süreci anlatırken, Osmaniye Valisi Dr. Erdinç Yılmaz’a da özel bir teşekkür yöneltiyor. Onun öncülüğüyle kurulan bu merkez, Z.D. gibi pek çok kadına umut olmanın ötesinde, sessiz kalan hayatlara gerçek bir ses alanı sunuyor.
Bu dönüşümün arka planında ise, Osmaniye Valisi Dr. Erdinç Yılmaz’ın sosyal sorunlara duyarlı, insan merkezli yönetim anlayışı bulunuyor. Kuruluş sürecinden itibaren doğrudan takip ettiği merkez, Yılmaz’ın girişimiyle yalnızca Osmaniye’ye değil, Türkiye’ye örnek olacak güçlü bir model hâline gelmiş durumda. Merkezin kuruluş gerekçesini, sağladığı katkıları ve gelecek hedeflerini Osmaniye Valisi Sayın Dr. Erdinç Yılmaz ile konuştuk.
HASANBEYLİ’DE NEDEN BİR KADIN BAĞIMLILIK MERKEZİ?
Sayın Valim, Hasanbeyli’de kurulan Kadın Bağımlılıkla Mücadele Merkezi, bölgedeki hangi sosyal ihtiyaca yanıt verme amacıyla hayata geçirildi?
Vali Dr. Erdinç Yılmaz: “Hasanbeyli’de bu merkezin kurulmasının temel sebebi, Osmaniye’de kadınlara özel, güvenli ve bütüncül bir bağımlılıkla mücadele hizmetinin olmayışıdır. Kadınların bağımlılıkla mücadele sürecinde karşılaştığı özel ihtiyaçlar, damgalanma ve erişim güçlükleri, böyle bir merkezin zorunluluğunu ortaya koymuştur. Bu merkez, kadınların iyileşme süreçlerine cinsiyete duyarlı yaklaşan bir model sunma amacıyla hayata geçirilmiştir.”
Bu merkezin kamuoyunda oluşturulmasını hedeflediğiniz en temel toplumsal mesaj nedir?
“En temel mesajımız şudur: “Kadın bağımlılığı görmezden gelinemez; her kadın tedaviye, desteğe ve yaşama yeniden tutunma hakkına sahiptir.” Bu merkezle birlikte toplumsal farkındalığı arttırma, kadınların bağımlılık sürecinde yalnız olmadıklarını göstermek ve damgalanmanın önüne geçmek istiyoruz.”
KURUMSAL İŞBİRLİĞİ VE MODEL OLMA HEDEFİ
Merkezin kuruluş sürecinde Osmaniye Valiliği’nin yönlendirici rolü neydi? Hangi kurumlarla iş birliği içinde çalışıldı?
“Osmaniye Valiliği, sürecinden başından itibaren hem yön verici hem de destekleyici bir rol üstlenmiştir. Osmaniye İl Sağlık Müdürlüğü, Osmaniye Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Osmaniye İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Osmaniye İl Özel İdaresi, Osmaniye İl Göç İdaresi Müdürlüğü, Osmaniye İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü, Osmaniye İl Jandarma Komutanlığı iş birliği içinde çalışılmıştır. Ayrıca yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarıyla sıkı iş birliği içinde hareket edilmiştir. Bu çok paydaşlı yaklaşım, merkezin güçlü bir şekilde yapılandırılmasına katkı sağlamıştır.”
Türkiye genelindeki benzer kurumlar arasında bu merkezin hangi yönleriyle örnek teşkil ettiğini düşünüyorsunuz?
“Hasanbeyli Kadın Bağımlılıkla Mücadele Merkezi, Türkiye’de yalnızca kadınlara özel hizmet sunan ilk bağımlılık merkezi olması açısından öncü ve model niteliğindedir. Kadınlara özel rehabilitasyon, psikososyal destek ve mesleki beceri kazandırma programlarının entegre sunulması, onun benzerlerinden ayıran en önemli yönlerden biridir.”
SOMUT KAZANIMLAR VE GELECEK PLANLARI
Kadınlara yönelik bağımlılıkla mücadele bu merkezin bugüne kadar ortaya koyduğu somut kazanımlar nelerdir?
“Merkezin açıldığından itibaren bir çok kadın danışanın tedaviye erişimi sağlanmış ve gönüllülük ilkesi doğrultusunda merkezde kalmak isteyen kadın bağımlıların rehabilitasyon süreci devam etmektedir. Merkezimizin açılışından bu yana toplam 30 bağımlı kadın bireylere hizmet sunulmuştur. Merkezimizde halihazırda 11 kişi tedavi hizmeti almaktadır. Bunlardan 4’ü, 6 aylık tedavi sürecini tamamlamış olup, merkez içi hizmet modeli kapsamında çalıştırılarak sosyal adaptasyon süreçleri desteklenmektedir. Aynı zamanda kadınların sosyal yaşama entegrasyonu, aile ilişkilerinin güçlenmesi ve istihdama yönlendirilmeleri konularında gözle görülür başarılar elde edilmeye başlanmıştır. Ayrıca yerel halkta farkındalık artmış, çevre il ve ilçelerden Hasanbeyli Kadın Bağımlılıkla Mücadele Merkezi’ne gelmek için talepler oluşmaktadır.”
Hasanbeyli’deki merkezin önümüzdeki süreçte kapasite artışı, hizmet çeşitliliği ya da yeni şubelerle yaygınlaştırılması yönünde bir planlama var mı?
“Evet, bu merkez Türkiye’de açılan ilk kadın bağımlılıkla mücadele merkezi ve pilot model olarak düşünürsek, önümüzdeki süreçte hem kapasite artırımı hem de psikiyatrik destek, çocuklu kadınlara yönelik özel programlar gibi hizmetlerin çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca çevre illerde benzer şubelerin kurulması yönünde destek talep olursa, görüşmeler yapılarak, proje hazırlıkları ile ilgili planlama konusunda katkı sağlanabilinir.”
Benzer merkezlerin Osmaniye’nin diğer ilçelerinde ya da bölge genelinde hayata geçirilmesi yönünde bir hedefiniz bulunuyor mu?
“Kadın bağımlılığı alanı, ülke genelinde hala yeterince görünür olmayan, kuruluş süreçleri ciddi toplumsal ve kurumsal dirençlerle karşılaşan bir alan. Bu nedenle Hasanbeyli gibi küçük bir ilçede böyle bir merkezin hayata geçirilmiş olması başlı başına büyük bir başarı ve cesaret örneğidir. Elbette, bu örneğin yaygınlaşması en büyük hedefimiz.”
ÖNLEYİCİ SOSYAL HİZMET MODELİ
Kadın bağımlılığı gibi hassas bir konuda devletin koruyucu ve önleyici sosyal hizmet anlayışı nasıl şekilleniyor? Bu merkez bu anlayış içinde nerede konumlanıyor?
“Kadın bağımlılığı konusunda devletin koruyucu ve önleyici sosyal hizmet anlayışı sistemli ve yaygın bir yapıya oturmasına ihtiyaç vardır. Bu alanda var olan hizmetler genellikle erkek odaklı yapılandırılmıştır. Kadınlara özgü ihtiyaçlar ya geri planda kalmış ya da hiç tanımlanmamış durumdadır. Hasanbeyli’de kurulan bu merkez tam da bu boşluğu fark ederek ve insiyatif alarak hayata geçirilmiş bir adımdır. Anlında bu merkez, “öncü müdahale” niteliğindedir. Hem koruyucu yaklaşımın nasıl olması gerektiğine dair bir örnek sunmakta hem de kadın bağımlılıkla mücadelesinde özgün bir sosyal hizmet modeli ortaya koymaktadır. Bu yönüyle sadece bir tedavi merkezi yeri değil, aynı zamanda öncü bir model niteliği taşımaktadır.”
Osmaniye özelinde değerlendirildiğinde, bu merkezin toplumsal ihtiyaç açısından nasıl bir gerekliliği yerine getirdiğini düşünüyorsunuz?
“Osmaniye, göç alan, nüfus ve sosyoekonomik değişkenliği gösteren, iki büyük il olan Adana ve Gaziantep arasında kalan küçük bir yer olmasına rağmen ciddi risk barındıran bir il. Bu gerçekler göz önüne alındığında, kadın bağımlılığı gibi genelde görünmez kalan bir sorunun burada ciddi bir karşılığı olduğu görülmektedir. Bu merkez, sessizce yaşanan bu sorunun görünür olmasını sağlamakta ve çözümün merkezinde yer almaktadır.”
Hasanbeyli Kadın Bağımlılıkla Mücadele Merkezi, Türkiye’de kadın bağımlılığına yönelik hizmetlerde önemli bir boşluğu doldururken, Osmaniye’nin toplumsal gelişimine de katkı sağlıyor.
Vali Dr. Erdinç Yılmaz’ın vurguladığı gibi, merkez sadece bir rehabilitasyon alanı değil; aynı zamanda toplumsal farkındalık yaratan, kadınların hayatlarına yeniden umutla tutunmalarını sağlayan öncü bir model olarak önümüzdeki yıllarda daha geniş kitlelere ulaşmayı hedefliyor. Bu özgün ve öncü hizmet anlayışı, kadın bağımlılığını görünür kılarak toplumun tüm kesimlerinde dönüşümün kapılarını aralıyor.
