Halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz, düşük kemik kitlesi ve kemik mikromimarisinin bozulması sonucu ortaya çıkan, kemiklerin kırılganlığını artıran bir hastalık olarak tanımlanıyor.
Çam Sakura Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Nihal Özaras, hastalığın genellikle belirti vermeden ilerlediğini belirterek, “Eğer tedavi edilmezse çoğu zaman hiçbir belirti vermeden sinsice ilerler ve hafif bir travmayla oluşan kırıklarla karşımıza çıkar. En sık omurga, kalça ve el bileği kırıkları görülür,” dedi.
Kadınlarda Daha Sık Görülüyor
Prof. Dr. Özaras, kemik dokusunun yaşam boyunca kendini yenilediğini ancak bu sürecin yaşla birlikte yavaşladığını vurguladı:
"Erişkin bireylerde kemik dokusu düzenli olarak yıkılıp yeniden yapılır. Ancak kemik yapımı yeterli düzeyde olmazsa kemik kitlesi azalır ve osteoporoz gelişir. Kadınlarda menopozdan sonraki ilk 5 yılda kemik yıkım hızı artar, bu nedenle osteoporoz kadınlarda daha sık görülür. Ancak yaşla birlikte erkeklerde de ortaya çıkabilir."
Osteoporoz İçin Riskli Gruplar
Prof. Dr. Nihal Özaras, osteoporoz açısından risk taşıyan grupları şöyle sıraladı:
• Kadınlarda erken menopoz yaşayanlar
• Ailesinde osteoporoz öyküsü bulunanlar
• Tiroid hastalığı veya uzun süreli kortizon kullanımı gerektiren kronik hastalığı olanlar
• Düşük fiziksel aktivite düzeyine sahip bireyler
• Alkol ve sigara kullananlar
• Beslenmesinde yeterli kalsiyum almayanlar
Belirtiler ve Tanı Süreci
Hastalığın uzun süre belirti vermeden ilerlediğini söyleyen Özaras, dikkat edilmesi gereken işaretleri şöyle sıraladı:
"Sırt ve belde ağrı, boyda kısalma, sırtta kamburluk gibi şikayetler varsa osteoporozdan şüphelenilmelidir. Riskli gruplarda bu belirtiler ortaya çıkmadan da kemik yoğunluğu ölçümü yapılmalıdır."
Tanıda genellikle kemik dansitometri ölçümü ve bazı kan testleri kullanılıyor. Bu yöntemlerle kemik yoğunluğu değerlendirilip hastalığın erken evrede tespit edilmesi hedefleniyor.
Osteoporozdan Korunmanın 3 Altın Kuralı: D Vitamini, Kalsiyum ve Egzersiz
Prof. Dr. Özaras, kemik sağlığını korumanın ve osteoporozu önlemenin yollarını şu şekilde özetledi:
1. Yeterli D Vitamini ve Kalsiyum:
“Kemik yıkımını önlemek için kalsiyum ve D vitamini düzeyleri yeterli olmalı. Kalsiyum besinlerle alınırken, D vitamini hem diyet hem de güneş ışığı yoluyla sağlanabilir.”
2. Düzenli Egzersiz:
“Yürüme, hafif tempolu koşu, zıplama gibi aktiviteler kemik yoğunluğunu artırır. Sırt kaslarını kuvvetlendiren egzersizler kamburluğu önler, denge çalışmaları ise düşmeleri engeller.”
3. Tedavi ve Takip:
“Bütün bu önlemlere rağmen osteoporoz gelişirse, ilaç tedavisiyle hastalık durdurulabilir ve kemik gücü korunabilir.”
Erken Teşhis Hayat Kurtarır
Osteoporozun sessiz ilerleyen ama ciddi sonuçlara yol açabilen bir hastalık olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nihal Özaras, özellikle menopoz sonrası kadınların ve risk grubundaki bireylerin düzenli kontrollerini yaptırmalarının önemine dikkat çekti.
