Milyonlarca çalışan, emeklilik süresini öne çekmek için farklı yollar arıyor. EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinden yararlanamayanlar için erken emeklilik imkânları, prim gün sayısı ve hizmet süresi şartları çerçevesinde gündemde. Uzmanlar, mevzuattaki özel haklarla erken emeklilik için 7 farklı yöntem olduğunu açıkladı.
1. Çocuk Avantajı
Kadın çalışanlar, doğum borçlanması ile her çocuk için prim kazanabiliyor. Üç çocuk üzerinden yapılan borçlanma ile toplamda 2.160 gün (yaklaşık 6 yıl) prim kazanımı sağlanıyor. Böylece yaşı ve hizmet yılı dolmuş anneler, çocuk sayısına bağlı olarak erken emekli olabiliyor. Borçlanma, çocukların sigortadan önce doğmuş olması şartıyla geçerli.
2. Askerliği Öne Çıkarın
Erkek sigortalılar, sigortalı olmadan önce yapılan askerlik hizmetini borçlanarak hem prim kazanabiliyor hem de işe giriş tarihini geriye çekebiliyor. Bu sayede en az 1 yıl önce emeklilik mümkün hale geliyor. 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar da bu yolla erken emekli olabiliyor.
3. Kısmi Emeklilik
15 yıl sigortalılık ve 3.600 prim günü dolduranlar, daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş şartı 50, erkeklerde 55 olarak uygulanıyor. 9 Eylül 1999 sonrası sigortalılar için prim 4.500 gün, sigortalılık süresi ise 25 yıl olarak belirleniyor.
4. Malulen Emeklilik
Çalışma gücünü en az %60 kaybedenler, sağlık raporu ile malulen emekli olabiliyor. En az 1.800 prim günü yeterli oluyor ve yaş şartı aranmıyor. Ancak malulen emekliler çalışmaya devam edemiyor; çalışmaları halinde maaşları kesiliyor.
5. Engelli Çalışanlar
En az %40 engellilik ve vergi indirimi hakkı olan çalışanlar, yaş şartına bakılmadan 15 yıl ve 3.600 prim gününden itibaren emekli olabiliyor. Engelli emekliler çalışabilir ve maaşları kesilmez.
6. Yıpranma Payı
Ağır işlerde çalışan madenci, gazeteci, gemi adamı gibi sigortalılar, mesleklerine göre prim günleri eklenerek emeklilik avantajı kazanıyor. Eklenen sürenin yarısı kadar süre yaş şartından düşülüyor.
7. Bakıma Muhtaç Çocuğu Olan Anneler
1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri, toplam primlerine ekleniyor. Bu sayede anneler, erken emekli olabiliyor ve yaş şartından avantaj sağlıyor.
Uzmanlar, EYT kapsamına giremeyenlerin bu 7 ayrı avantajdan yararlanarak 47-50 yaşları arasında emekli olabileceğini belirtiyor. Prim gün sayısı ve hizmet süresini eksiksiz tamamlayan çalışanlar, beklenen tarihten önce maaş almaya başlayabiliyor.