Torul ilçesinin 1850 rakımlı Güzeloluk Köyü’nde, Hekim Hasan Zirver Efendi tarafından 1882 yılında yaptırılan Güzeloluk Camii, mimari özelliğiyle öne çıkıyor. Caminin giriş kapısının sağ ve sol tarafına yerleştirilen silindirik “denge taşları”, deprem ve heyelan uyarı sistemi olarak işlev görüyor.
Zeminde bir kayma, çökme veya deprem yaşanması halinde dönmeyi durduran taşlar, yapının sağlamlığını ölçmeye yarıyor. 143 yıl boyunca hiç durmadan dönen taşlar, caminin ve zemininin sapasağlam ayakta kaldığını kanıtlıyor.
Osmanlı döneminden kalma az sayıdaki kitabeli camiden biri olan Güzeloluk Camii, tarihi izleriyle de önem taşıyor. 1916’daki Rus işgali sırasında atılan bir mavzer mermisi caminin kitabesine isabet etti. Yazılara zarar vermeyen mermi izi, geçmişin izlerini bugüne taşıyor.
Tarihi yapının zaman içinde çeşitli tadilatlar geçirdiğini söyleyen Veysel Armağan, “Caminin farklı dönemlerde odun, taş-kireç ve ahşap malzemelerle yeniden yapıldığını biliyoruz. Ancak girişteki denge taşları özelliğini hiç kaybetmedi. Erzincan depreminde bile bozulmadılar. Bugün Türkiye’de sadece 7-8 örneği bulunan bu sistem hâlâ çalışıyor” dedi.
Caminin ziyaretçilerden yoğun ilgi gördüğünü belirten Hüseyin Pir ise, “En büyük özelliği deprem taşları. Deprem anında duruyor, normal zamanda dönmeye devam ediyor. Bu sayede cami bugüne kadar özelliğini korudu. İnsanlar da bu yönüyle merak edip ziyarete geliyor” diye konuştu.
