Kaygı, afet sonrası bölgelerde yaşayan insanların gündelik hayatının görünmez ama en ağır yüklerinden biri. Hatay’da sahada çalışan bir psikolog olarak, danışanlarımın büyük kısmında kaygı bozukluğunun belirtilerine rastlıyorum. Çoğu zaman bu belirtiler fark edilmiyor ya da “zamanla geçer” denilerek erteleniyor. Oysa kaygı bozukluğu, tedavi edilmediğinde hem bireyin hem de ailesinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyor.
Kaygı Normaldir, Peki Ne Zaman Kaygı Bozukluğu Olur?
Hepimiz zaman zaman kaygı duyarız. Önemli bir sınav öncesinde, iş görüşmesine giderken ya da sevdiklerimizin güvenliğini düşünürken… Kaygı, aslında bizi koruyan doğal bir mekanizmadır. Ancak bu alarm sistemi gereğinden fazla ve sebepsiz çalmaya başladığında, günlük hayatı zorlaştıran bir tabloya dönüşebilir: Kaygı bozukluğu.
Kaygı Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Kaygı bozukluğu yaşayan kişiler, çoğu zaman “sürekli tetikte” hissederler. Kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme gibi bedensel belirtiler; yoğun endişe, felaket senaryoları, huzursuzluk gibi duygusal ve düşünsel yükler günlük yaşamı ciddi şekilde etkiler. Kimi zaman işe gitmek, ders çalışmak ya da sosyal ortamlarda bulunmak bile zorlaşır.
Kaygı Hakkında Toplumdaki Yanlış İnançlar
Ne yazık ki toplumda hâlâ “Herkesin kaygısı var, abartıyorsun.” ya da “Biraz kafanı dağıt yeter.” gibi ifadelerle karşılaşabiliyorlar. Oysa kaygı bozukluğu, kişinin iradesiyle bir anda ortadan kaldırabileceği bir durum değildir; profesyonel destek gerektiren bir ruh sağlığı problemidir.
Kaygı Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Tedavi edilmemiş anksiyete depresyona dönüşebilir, aynı şekilde şiddetli depresyon da beraberinde anksiyete bozukluğunu getirebilir. Bu nedenle doğru tanı ve takip süreci oldukça önemlidir. Kaygı bozukluğunun tanısında en sık kullanılan testlerden biri Beck Anksiyete Ölçeğidir. Aaron T. Beck tarafından geliştirilen bu testin amacı, kişide kaygının düzeyini belirlemek ve tanıya yardımcı olmaktır.
Kaygı Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Psikoterapi, nefes egzersizleri, düşünceyi sorgulama teknikleri ve gerektiğinde ilaç desteği ile kaygı bozuklukları yönetilebilir, hatta tamamen tedavi edilebilir. En önemlisi ise, kişinin yalnız olmadığını bilmesidir. Çünkü kaygı bozukluğu düşündüğünüzden çok daha yaygındır ve yardım almak güçsüzlük değil, iyileşmeye giden en değerli adımdır.
Kaygıyı Azaltmak İçin 3 Etkili Yöntem
- Nefesinizi düzenleyin: Derin nefes alıp yavaşça vermek, sinir sistemini sakinleştirir.
- Gerçeği sorgulayın: Aklınıza gelen felaket senaryosunu “Bu düşüncenin kanıtı var mı?” diye sorun.
- Anı yakalayın: Günlük yaşamda küçük farkındalık pratikleri (örneğin çayın kokusuna odaklanmak) zihni “şimdi ve burada”ya taşır.