Şanlıurfa’nın Eyyübiye ilçesi kırsalındaki Payamlı Mahallesi’nde bulunan Mendik Tepe’de, Neolitik döneme ait izler gün yüzüne çıkarılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığının “Taş Tepeler Projesi” kapsamında yürütülen kazılarda, Göbeklitepe ve Karahantepe’den daha eski olabileceği değerlendirilen bu alanda, yerleşik hayata geçişin ipuçları araştırılıyor.
Mendik Tepe, Çakmak Tepe Kazı Başkanı Fatma Şahin tarafından keşfedildi. Kazılar, Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Mendik Tepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Douglas Baird yönetiminde, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi işbirliği ve İngiliz Arkeoloji Enstitüsü desteğiyle 2024’te başlatıldı ve bu yıl da devam ediyor.
Prof. Dr. Baird, kazılarda farklı boyutlarda yapılar ortaya çıktığını belirterek, “Geçen yıl açtığımız kazılarda birçok bina ortaya çıktı. Bazıları büyük, bazıları küçük. Küçük yapılar depolama veya yemek hazırlama gibi özel işler için mi kullanıldı? Dört-beş metrelik olanlar konut olabilir mi? Daha büyük olanlar ritüellerin düzenlendiği özel yapılar mıydı? Özellikle bir açmadaki büyük binanın sağlam taş işçiliği dikkat çekiyor; ritüel amaçlı olma ihtimali yüksek” dedi.
Mendik Tepe’nin, Neolitik dönemin en başlarına tarihlendiğini düşündüklerini söyleyen Baird, “Burası Göbeklitepe ve Karahantepe gibi diğer Taş Tepeler yerleşmeleriyle ilişkili ama onlardan biraz daha eski olma ihtimali var. İnsanların yerleşik yaşama geçiş sürecine dair veriler elde ediyoruz. Ayrıca yaklaşık 5 kilometre uzaklıktaki Çakmak Tepe’de de benzer tarihlere rastlıyoruz. Göbeklitepe ve Karahantepe’deki büyük ‘T’ biçimli dikili taşlar yerine burada ‘T’ biçimli olmayan dikili taşlar var; bu da Mendik Tepe’ye özgü farklı bir özellik sunuyor” ifadelerini kullandı.
Kazılar, hem Mendik Tepe’nin hem de Taş Tepeler Projesi kapsamındaki diğer alanların Neolitik dönemin başlangıcını anlamaya katkı sağlamasını amaçlıyor.