Bozkır Şahini Iğdır’dan Uçtu, 28 Ülke Gezdi
Kuzey Doğa Derneği tarafından Iğdır’ın Tuzluca ilçesindeki Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde yürütülen uydu takip çalışmaları kapsamında 9 Nisan 2023’te yakalanan bir bozkır şahinine (Buteo buteo vulpinus) uydu vericisi takıldı. Doğaya salınan şahin, 2,5 yıl boyunca 103 bin 456 kilometre kanat çırparak 28 farklı ülkeye uğradı.
Kıtalar Arası Göç Yolculuğu
Uydu verilerinden elde edilen bilgilere göre şahin; Türkiye, Botsvana, Zimbabve, Zambiya, Kongo, Tanzanya, Burundi, Ruanda, Uganda, Kenya, Güney Sudan, Etiyopya, Sudan, Cibuti, Yemen, Suudi Arabistan, Eritre, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, Irak, Suriye, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Kazakistan ve Rusya üzerinden geçti.
En yüksek uçuşunu 5 bin 987 metrede, en hızlı uçuşunu ise saatte 109 kilometre hızla gerçekleştirdi. Kuş, Hazar Gölü, Victoria Gölü ve Kızıldeniz gibi geniş su alanlarının üzerinden geçmek yerine çevresinden dolaşmayı tercih etti.
Afrika’ya Dönüp Geldi
Şahin, Rusya’nın Hantı-Mansi bölgesi ile Botsvana’nın Palapye şehri arasındaki 10 bin kilometreyi aşan mesafeyi 2,5 yılda dört kez kat etti.
Son olarak 14 Eylül 2025’te Artvin’in Borçka ilçesinden Türkiye’ye giriş yapan kuş, iki gün sonra Kilis’ten Suriye’ye geçerek göçünü sürdürdü. Yaklaşık bir ay sonra Zambiya’nın Mkushi bölgesine ulaştı ve burada kışı geçirmeye başladı.
“Aras Kuş Cenneti Korunmalı”
Kuzey Doğa Derneği Başkanı, Koç ve Utah Üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, “Aras Kuş Cenneti, dünyanın en önemli kuş noktalarından biri ve mutlaka korunmalı” dedi.
Şekercioğlu, yürüttükleri araştırmaya dair şu bilgileri paylaştı: “Bozkır şahini ülkemizdeki en yaygın yırtıcı türlerinden ama genel olarak kışı nerede geçirdiklerini bilmiyoruz. Biz de uydu vericileri ile şimdiye kadar 33 bozkır şahini takip ettik ve sanırım dünyadaki en büyük bozkır şahini takip projesini yaptık.”
Uydu teknolojisindeki gelişmeler sayesinde kuşların göç yollarının ayrıntılı biçimde izlenebildiğini belirten Şekercioğlu, “Bu hayvanların ekseriyetle Orta-Güney Afrika’da kışladığını görüyoruz. Göç esnasında 10 binlerce kilometre yol kat ediyorlar.” ifadelerini kullandı.
Afrika’dan Gelen Sinyaller
Şekercioğlu, halen aktif verici taşıyan birçok bozkır şahininin Kenya, Uganda, Kongo, Mozambik, Zambiya, Zimbabve, Angola ve Botsvana üzerinden sinyal verdiğini söyledi.
“Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti’nde uydu vericisi taktığımız şahinlerin çoğu şu an Afrika’da. Bu kuşlar kıtalar arası doğa harikaları.” diye konuştu.