Antalya'nın Kaş ilçesinde, yaklaşık 400 yıllık bir geçmişe sahip olduğu değerlendirilen Barak Kilimi geleneği yeniden hayat buluyor. Barak Kadın Girişimi ve İşletme Kooperatifi'nin öncülüğünde yürütülen çalışmalarla, yok olma tehlikesi altındaki bu kültürel miras, hem turizme kazandırılıyor hem de uluslararası pazarda yer buluyor.
Kaş Belediyesinin yürüttüğü ve BAKA (Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı) tarafından SOGEP kapsamında desteklenen "Yöresel Ürünler Turizmle Buluşuyor" projesi sayesinde Boğazcık Mahallesi'ndeki eski okul binası sosyal yaşam alanına dönüştürüldü ve buraya dokuma tezgahları kuruldu. Kooperatif bünyesindeki 13 tezgahta üretimi süren Barak Kilimi, ilçeye gelen turistlerin yanı sıra Almanya, Estonya ve Letonya gibi Avrupa ülkelerinden de yoğun ilgi görüyor.
Kadın Emeği Ekonomiyle Buluştu: Özgüvenleri Artan Kadınlar Koçbaşı Motifini Dünyaya Taşıyor
Barak Kadın Kooperatifi Başkanı Aslı Veznecioğlu Kurtuldu, geleneksel sanatı yaşatmak için kadınlara duyulan güvenin bölgeye büyük bir değer kattığını belirtti. Kooperatif sayesinde kadınların hem ekonomik hem de kişisel gelişim gösterdiğini ve en önemlisi özgüvenlerinin arttığını vurguladı.
Barak kilimleri, tamamen doğal yün, kök boya ve el emeği ile üretiliyor. Küçük bir kilimin bir ayda, büyük bir kilimin ise 3-4 ayda tamamlandığı bu meşakkatli sanatta, Bıçkılı, Türkmen ve Koçbaşı gibi köklü desenler kullanılıyor. Fiyatları 10 bin TL'den 70 bin TL'ye kadar çıkan bu el emeği ürünler, kadın emeğini ön plana çıkararak kültürü dünyaya tanıtmayı hedefliyor. Kooperatifin AB desteklerinden faydalanması ve Yunanistan'daki paydaşlarla işbirliği yapması, uluslararası alandaki hedeflerini güçlendiriyor.
7 Ana Renk Sırrı Doğadan: Barak Kilimi'nde Kök Boya Mucizesi ve Yüzyıllık Gelenek
Barak kilimlerinin kalitesini ve özgünlüğünü belirleyen en önemli unsurlardan biri, iplerin tamamen doğal kök boyalarıyla renklendirilmesi. Kök boya ustası Mustafa Çalışkan, kahverengiyi ceviz kabuğundan, siyahı nar kabuğundan, kırmızıyı ot kökünden ve maviyi çivit ağacından elde ettiklerini anlattı.
Doğadan toplanan bu bitkiler, belirli sürelerde kaynatılıp ıslatılarak hiçbir zararlı madde içermeyen canlı renklere dönüştürülüyor. Çocukluğundan beri kilim dokuyan ve bu geleneği yaşatan Zeynep Akman ve Fatma Gökçe gibi mahalle kadınları, Barak kilimlerinin eskiden çeyizlerin, hatta cenazelerin olmazsa olmazı olduğunu belirterek, dokumacılık sayesinde aile bütçesine katkı sağladıklarını ve huzur bulduklarını dile getirdi.